Sport in 't stad

Antwerpen is jaar en dag een belangrijke sportstad geweest. Reeds voor de Eerste Wereldoorlog werden de fundamenten gelegd van een druk en sportief vrijetijdsleven. Antwerpen was niet alleen trendsettend op het vlak van democratische sportbeleving. Ook de deelname van meisjes en vrouwen aan verschillende sporttakken werd gestimuleerd. De sterke profilering van het sportieve verenigingsleven en het doorzettingsvermogen van enkele lokale sportpromotoren maakte de komst van de Olympische Spelen naar Antwerpen in 1920 mogelijk. Iets waar we nu alleen van kunnen dromen.

Als het over sport gaat in 't stad is nostalgie troef: Van de Belle Epoque van de Antwerpse jachting tot de volkse paardenkoersen op den Dam, van de velodroom van Zurenborg tot het gymnastiekonderwijs in Antwerpen. Charismatische Antwerpse figuren hebben sport in 't stad een gezicht gegeven: Stanneke Ockers, Rik Coppens, Ludo Coeck... Het zijn helden die de sinjoor in zijn hart draagt. Ook de vooroorlogse sport kent zijn bevlogen talenten: turnleiders Joseph Isenbaert en Jacob Happel, schermmeester Frédéric Van den Abeele en balsportfanaat Alfred Grisar om er maar enkelen te noemen. Dit boek laat zich niet alleen als een historisch werkstuk lezen. Het is ook het verhaal van sportpioniers die met Antwerpse flair en vindingrijkheid het sportieve leven van 't stad gestalte hebben gegeven.

Patrick Janssens
Burgemeester van Antwerpen

Woord vooraf
Inhoudstafel
Inleiding: Antwerpen in de jaren 1830-1914

ROEIEN EN ZEILEN

Prélude tijdens de Rubensfeesten 1840
Yacht Club Royal Belge 1851-1858
Democratisering tijdens de jaren 1860
Een bewogen decennium
Evolutie van de roeisport in Antwerpen 1890-1914
De Belle Epoque van de Antwerpse jachting
Sportieve ontwikkelingen op nationaal en internationaal vlak

PAARDENRENNEN

Introductie via het mondaine Spa
Overheidssteun 'ter verbetering van het paardenras'
Paardenrennen inde omgeving van Antwerpen
Société des Courses d'Anvers
Oppositie en steun vanuit de gemeenteraad
De renbanen
De galoprennen
De hoge en kleine burgerij op de piste
De Sport Hippique en de drafrennen
Van volkse paardenkoersen 'op den Dam' naar Trotting Club Anversois
De weddenschappen: 'la raison d'être' van de paardenrennen
De ondergeschikte rol van de Antwerpse rennen

ATLETIEK

De eerste lopers
Rivaliserende federaties in 1894
De beroepslopers
Amateur-atleten

VOETBAL

Naar het voorbeeld van de Britse public schools
De pioniersjaren van Antwerp Football Club
Antwerpse schooljeugd aan de bal
De Belgische competitie
De ploeg van 't stad
De rivaal van het Kiel
Beerschot Athletic Club en Cercle d'Escrime
Derby der Lage Landen
Studentenvoetbal en sportpaters

TENNIS EN HOCKEY

Een ultra Brits society-gebeuren
Van Nederlands naar Brits hockeyspel

GOLF EN POLO

Antwerp Golf Club
Antwerp Polo Club

SKATING

SPORTONDERNEMERS EN DE OLYMPISCHE SPELEN 1920

Association de l'Industrie du Bâtiment et Beerschot A.C.
Exposition Universelle d'Anvers 1920
Comité Provisoire des Jeux Olympiques
Société des Fêtes d'Anvers
Commerciële speculatie en belangenvermenging

WIELRENNEN

Een eerste rage
Antwerp Bicycle Club
Acrobatie op de Zuiderlei
Wereldtentoonstelling 1885
Wielerfederaties
Opkomst van het professionalisme
Wereldtentoonstelling 1894
Velodroom Zurenborg
Wintervelodroom op het Zuid
Wielerkritiek vanuit de gemeenteraad
Wielerboom in de jaren 1890
Vervlaamsing van de wielersport
Het wielerdagblad Le Rush
De terugval
Karel Verbist
Dames aan de start
Wielertoerisme
De fiets wordt betaalbaar

AUTO- EN MOTORSPORT

De opkomst van de auto en de motor in het straatbeeld
De Automobile Club Anversois en de Antwerp Motor Club
'Snelheidsduivels' Pierre de Caters en Jan Olieslagers

VLIEGEN

De ballonvaart
De ballon als attractie
De sportieve ballonvaart
De opkomst van het vliegtuig
De Antwerpse Vliegweek
Burgers en militairen
Constructeurs en vliegscholen

ZWEMMEN

De eerste zwembadprojecten te Antwerpen
Gezondheidspromotie via openbare was- en badhuizen
Een gemeentelijk openluchtbad in 1852
De onteigening in 1876
Het tweede gemeentelijk openluchtzwembad op het Zuid
Zwemgelegenheid voor de dames
Zwemmen op school
Van openbaar bad naar sportarena
Een mondain badhuis in de Lange Gasthuisstraat
Aanhoudend pleidooi voor een zwembad in het noorden van de stad
Introductie van de zwemsport door de jachtclubs
Antwerpsche Zwemclub
Het reddend zwemmen
Zwemsport bij de dames

TURNEN

Société de Gymnastique et d'Armes d'Anvers
Gymnasiarch Joseph Isenbaert
Turnvader Nicolaas jan Cupérus
De Belgische Turnbond
De Katholieke Turnbond
De Socialistische Turnbond
Dames en juffers
De turnfeesten
Internationale contacten
Militaire voorbereiding via het turnen?
Het gymnastiekonderwijs te Antwerpen

SCHERMEN

Het schermen bij de turners
De schermwedstrijden tijdens de Antwerpse Gemeentefeesten
'Les maîtres d'Anvers, les salles et les cercles'
Artistiek contra atletisch
Private schermtornooien
Belgen in de internationale schermwereld

WORSTELEN EN GEWICHTHEFFEN

Van kermisattractie tot sport
De eerste profkampen in Antwerpen
Het amateurworstelen
Populair spektakel
Laurent Gerstmans

BOKSEN

Boxing Club
Demonstraties en kampen
Cupérus in de aanval
Antwerps Wonderland en Sporting Hall

Besluit: Een vlechtwerk van factoren en sportactoren
Exclusief Franstalig sportnetwerk
Burgerij in beweging
Beroepssporters en commercieel uitgebate kijksport
Het sportbeleid van de stad Antwerpen
Sportinfrastructuur
Slotwoord

Referentielijst
Register op persoonsnamen
Zakenregister

Format: Monograph - paperback

Size: 245 × 175 × 20 mm

428 pages

ISBN: 9789058675132

Publication: May 02, 2006

Series: History 11

Languages: Dutch; Flemish

Stock item number: 46201