"Dit boek toont aan dat wie een complex en gelaagd fenomeen als migratiebeleid wil begrijpen, rekening zal moeten houden met heel veel factoren, en daarbij de rol van het lokale bestuursniveau niet uit het oog mag verliezen."
In de negentiende eeuw bloeide de haven van Antwerpen en dat leidde tot een groeiende aantrekkingskracht op zowel internationale immigranten alsook werkmigranten uit andere hoeken van het land. In haar boek 'Welkom in Antwerpen' onderzoekt Ellen Debackere hoe de stad Antwerpen omging met buitenlandse nieuwkomers in een periode waarin niet enkel het aantal migratiebewegingen steeg, maar waarin ook de inmenging van de centrale staat alsmaar toenam.
Leg in één zin uit waar het boek over gaat.
In dit boek wordt onderzocht hoe de stad Antwerpen omging met buitenlandse nieuwkomers tijdens de tweede helft van de negentiende eeuw, en hoe zij vorm gaf aan het vreemdelingenbeleid in een periode waarin het aantal migratiebewegingen steeg en waarin de centrale staat pogingen ondernam om haar invloed te vergroten.
Wat of wie heeft je geïnspireerd om voor dit onderwerp te kiezen?
Het debat over migratie is vaak erg gevoelig, met weinig ruimte voor nuance. Dit onderzoek bood me de kans om gedurende geruime tijd dieper in te gaan op de mechanismen die schuilgaan achter fenomenen als migratie en migratiebeleid.
Heb je leestips – boeken, blogs, tijdschriften, ... – voor wie meer over het onderwerp wil weten?
Er zijn al heel wat interessante, academische bijdrages geleverd met betrekking tot migratie en migratiebeleid. De publicaties van Leo Lucassen, die zich op basis van zijn historische inzichten ook in het huidige migratiedebat durft te mengen, zijn bijzonder inspirerend.
Hoe verliep het schrijfproces voor dit boek? Heb je iets verrassends, grappigs of vreemds meegemaakt?
De ‘vreemdelingendossiers’ waarop een deel van dit onderzoek werd gebaseerd, brachten me in contact met honderden levens van mensen die migreerden. Die verhalen laten de lezer niet onberoerd. Soms waren ze vrolijk van aard. Zo kon een wijkcommissaris die op controle ging zich er niet van weerhouden te melden dat de nieuwkomer in kwestie ‘ne mourra pas de soif’ nadat hij gemerkt had dat die niet vies was van een glaasje alcohol. Maar andere verhalen waren dan weer erg tragisch. Het dossier van de man die zich van het leven beroofde net vooraleer hij het land zou worden uitgezet, blijft me bij.
Wat wil je dat de lezers van je boek onthouden?
Er worden al heel lang pogingen ondernomen om migratie te reguleren. De kwestie gaat verder dan een vraag die peilt naar open, dan wel gesloten grenzen. Dit boek toont aan dat wie een complex en gelaagd fenomeen als migratiebeleid wil begrijpen, rekening zal moeten houden met heel veel factoren, en daarbij de rol van het lokale bestuursniveau niet uit het oog mag verliezen.
Welkom in Antwerpen?
Het Antwerpse vreemdelingenbeleid, 1830-1880
Ellen Debackere
