Middenstandsbeweging en beleid in België 1918-1940

Hoe zagen de zelfstandigen in de tussenoorlogse periode hun eigen maatschappelijke positie en hun toekomstperspectieven? Hoe verteerden zij de politieke democratisering na de Eerste Wereldoorlog? Waarom bleven ze, ondanks de aanhoudende druk van de verzuiling, telkens opnieuw streven naar een eigen politieke vertegenwoordiging, over de sociale en levensbeschouwelijke breuklijnen heen? Hoe hebben de traditionele politieke partijen getracht om de heterogene wereld van de zelfstandigen politiek te omkaderen? Hoe sterk was de relatie middenstand-fascisme? En is het succes van het rexisme bij de verkiezingen van 1936 grotendeels te danken aan de steun van "de middenstand"? Hoe heeft de zelfstandige kleinhandel gereageerd op de expansie van de grootwarenhuizen?

Belgische historici hebben de laatste decennia ruim aandacht besteed aan de sociaal-politieke evolutie van de arbeidersbeweging, aan de problematiek van platteland en landbouwers en aan de complexe wereld van het georganiseerde grootpatronaat. De middenstand was tot nog toe een zwaar verwaarloosde groep in de geschiedschrijving.

Peter Heyrman brengt in dit boek een haarscherpe analyse van de positie van de georganiseerde zelfstandige kleinhandel en ambachten in België tijdens het interbellum. Hij bestudeert ook de reactie van de overheid en de andere maatschappelijke groepen op de problematiek en het programma van de middenstandsbeweging. Deze vernieuwende studie brengt een synthese op het kruispunt van de economische, sociale, politieke en mentaliteitsgeschiedenis, dit in internationaal perspectief.

Inleiding

1. Verantwoording, vraagstelling en methode

2. Definitie en ideaalbeelden


3. Historiografie en heuristiek


4. Een woord van dank

Proloog: het "eden" van de middenstand (1880-1914)

1. De historiografie van de middenstandsbeweging voor de Eerste Wereldoorlog

2. Morfologie van de middenstandsorganisatie voor 1914


3. De dominantie van de katholieke middenstandsleer


4. Tussen droom en werkelijkheid: het Belgisch middenstandsbeleid voor 1914


5. Besluit

Deel I: 1918-1930

1. Wennen aan een nieuwe wereld (1918-1926)

   1. De stenen des aanstoots
   
   
   2. De reactie binnen de middenstandsbeweging
2. Herwonnen zelfvertrouwen (1926-1930)
   1. Dissectie van een "lokalistische " kaderbeweging
   
   
   2. Een betoging in november
   
   
   3. Tweespalt aan katholieke zijde
   
   
   4. Wie eerst maait, eerst maalt

Deel II: 1930-1940

1. Versnelling, verruiming en radicalisering (1931-1935)

   1. De middenstandsbeweging: acceleratie
   
   
   2. Het middenstandsbeleid: continuïteit en verruiming
   
   
   3. Middenstandscorporatisme: radicalisering van het maatschappijconcept
2. Extremisme en pacificaties (1935-1940)
   1. Naar een uitbarsting
   
   
   2. Partiële pacificatie

Algemeen besluit

1. In vogelvlucht

2. In verruimend perspectief

Summary/resumé

Bijlagen

1. De omvang van de "middenstand" naar contemporaine schattingen

2. Kleinhandel en -industrie in België tijdens het interbellum


3. Faillisementen in België


4. De overheidsadministratie voor de middenstand

Bibliografie
Lijst van afkortingen
Lijst van figuren
Bibliografisch repertorium
Indices
Iconografie
Colofon

Format: Monograph - free ebook - PDF

Size: 240 × 160 mm

ISBN: 9789061869009

Publication: July 08, 1998

Series: KADOC-Studies 22

Languages: Dutch; Flemish

Stock item number: 46285

Download:: https://books.google.be/books/p/leuven_university_press?q=&hl=nl&vid=9789061869009&ie=UTF-8&oe=UTF-8&redir_esc=y

Peter Heyrman is a historian and head of Research at KADOC-KU Leuven, Documentation and Research Centre on Religion, Culture and Society.