Doodgewone woorden
NS-taal en de Shoah
Fabian Van Samang
De uitroeiing van de Europese joden is het symbool geworden van de moderne, gebureaucratiseerde massamoord. Als geen ander historisch thema heeft de judeocide ons gedwongen om na te denken over de vraag welke factoren aan de grondslag liggen van dit soort georganiseerde brutaliteit - een vraag die nog steeds op een bevredigend antwoord wacht.
Doodgewone woorden benadert de Shoah vanuit een verrassende, nieuwe invalshoek. In een vlot leesbare stijl beschrijft Fabian Van Samang de typische kenmerken van de nazitaal en beargumenteert hij hoe dit specifieke NS-discours mee aan de basis lag van de ontwikkeling van de Shoah. Hij brengt inzichten uit de psychologie, geschiedenis, filosofie en taalkunde op subtiele wijze samen. Sleuteldocumenten worden in een nieuw licht geplaatst, bestaande interpretaties worden getoetst en het besluitvormingsproces wordt opnieuw bekeken. Doodgewone woorden is een gewaagd en uitdagend boek dat de lezer er ongetwijfeld zal toe aanzetten zichzelf, zijn omgeving en zijn taal kritisch te bevragen.
Lijst met afkortingen
Dankwoord
Inleiding. Doodgewone woorden - het thema
Deel I. Hitlers anti-joodse discours. Semantische entropie in de praktijk
Inleiding. Over het onsamenhangende en systematische anti-joodse vertoog
Hoofdstuk 1. Het pragmatisch-discursieve niveau. Over de ontwikkeling en desintegratie van een gestructureerd anti-joods discours
1. Mein Kampf als typevoorbeeld van een gestructureerd verklaringsmodel?
2. Analyse van een persoonlijk discours: Hitlers toespraken (1919-1945)
3. Hitlers besloten discours (1928-1945)
4. Discursieve ontgrenzing - een aanzet tot hypothese
Hoofdstuk 2. Het lexicaal-semantische niveau. De dominantie van de tegenstrijdige randbetekenissen
1. Inleiding
2. Betekenisverschuivingen in Hitlers discours - een analyse
3. De tot norm verheven contradictorische associatie en de uitsluitende insluiting - een basispatroon
Hoofdstuk 3. Het intertekstuele niveau
1. Het begrip intertekstualiteit
2. Intertekstualiteit 1919-1939
3. Intertekstualiteit 1939-1945
4. Intertekstualiteit - een bedenking bij het obscene
5. Tussentijdse beschouwing. Semantische entropie als wezenskenmerk van Hitlers discours
Deel II. Semantische entropie en cognitieve dissonantie - een model
Hoofdstuk 1. Wanneer de leugen waarheid wordt
1. De organische leugen als wijsgerig en historisch concept
2. Een neurologische basis voor de organische leugen
Hoofdstuk 2. Ideologie als raamwerk voor de organische leugen
Hoofdstuk 3. Ideologie, organische leugen en nationaalsocialisme
Hoofdstuk 4. Cognitieve dissonantie: de theorie
Hoofdstuk 5. Cognitieve dissonantie, nationaalsocialisme en Shoah
Hoofdstuk 6. Codetaal en semantische entropie
Deel III. Het NS-discours en de ontwikkeling van de Shoah
Hoofdstuk 1. De analyse van een discours - generaliseringen en begrenzingen
Hoofdstuk 2. Codetaal of semantische entropie - een overzicht van de onderzoeksresultaten
Hoofdstuk 3. "De tong beheerst het leven en de dood" - de Shoah geherinterpreteerd
1. Semantische entropie in het NS-discours voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog
2. Hitlers geantedateerde instructie van 1 september 1939 - de vorming van een eerste zuil (voor 1939 tot na 1944)
3. Richtlijnen voor de Einsatzgruppen - de vorming van een tweede zuil (1939-1944)
4. Militaire orders van de invasie in Polen tot de nederlaag in de Sovjet-Unie - de ontwikkeling van een derde zuil
5. Onvoltooide zuilen: Umsiedlungsprojekten van het eerste getto tot na de Wannseeconferentie (1939-1944)
Besluit
Bibliografie
Personenregister
Format: Monograph - ebook
406 pages
ISBN: 9789461660022
Publication: March 20, 2013
Languages: Dutch; Flemish