Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis

In dit monumentale naslagwerk bestudeert Joop van der Horst, hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de Katholieke Universiteit Leuven, de geschiedenis van de Nederlandse syntaxis. Op heldere en gestructureerde wijze beschrijft van der Horst ontwikkelingen in de zinsbouw vanaf de vroegst overgeleverde teksten (Wachtendonckse Psalmen, Williram) tot aan het hedendaagse Nederlands. Alle stadia werden zorgvuldig geattesteerd met citaten en voorbeeldzinnen, allen voorzien van bronvermelding, om aan te tonen welke constructies gebruikelijk waren in de beschreven periode. Deze tweedelige gebonden set is onderverdeeld in zeven 'boeken' die elk een bepaalde periode in de ontwikkeling van het Nederlands beschrijven: I Oudnederlands, II Middelnederlands 1200-1350, III Middelnederlands 1350-1500, IV 16de eeuw, V 17de eeuw, VI 18de eeuw, VII 19de, 20ste en 21ste eeuw. Meest bijzonder is de strikt parallelle opbouw van de afzonderlijke boeken. In elke periode zijn de verschillende onderdelen van de syntaxis steeds in exact dezelfde volgorde beschreven om een 'horizontale' lezing doorheen de tijd mogelijk te maken. Naast een overzicht per periode, krijgt de lezer daarmee inzicht in de diachronische ontwikkeling van de syntaxis. Ook opzoeken en vergelijken zijn sterk vereenvoudigd. Niet eerder werd een vergelijkbaar instrument ontwikkeld voor de beschrijving van en het onderzoek naar de Nederlandse zinsbouw. De Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis is een onmisbaar referentiewerk voor eenieder met belangstelling voor de wortels van de Nederlandse taal.

Deel 1

- Inhoudsopgave
- Over de opbouw
- Inleiding
- Afkortingen en literatuur
- Oudnederlands / boek I
- Middelnederlands 1200-1350 / boek II
- Middelnederlands 1350-1500 / boek III
- 16de eeuw / boek IV
- Register

Deel 2

- Inhoudsopgave
- 17de eeuw / boek V
- 18de eeuw / boek VI
- 19de en 20ste eeuw / boek VII
- Register

Format: Referencework - hardback

Size: 245 × 170 × 120 mm

2014 pages

ISBN: 9789058676467

Publication: September 11, 2008

Languages: Dutch; Flemish

Stock item number: 53092

J.M. van der Horst is hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de KU Leuven. Van zijn hand verschenen o.a. Kleine Middelnederlandse syntaxis (1981), Analytische taalkunde (1995), Geschiedenis van het Nederlands in de 20ste eeuw (1999, samen met K. van der Horst), Inleiding Oudnederlands (2002, samen met A. Quak) en Het einde van de standaardtaal; een wisseling van Europese taalcultuur (2008).

Ik twijfel er niet aan dat dit boek op vele gebieden een fantastische inspiratiebron wordt die menig jong (en minder jong) onderzoeker een logistieke steun biedt in het ontrafelen van het bestudeerde probleem. Prof. dr. Olga Fischer, Universiteit van Amsterdam

Het werk 'Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis' is een standaardwerk. Er is geen syntactisch item dat niet in dit tweedelige boek behandeld wordt. Een naslagwerk dat in geen enkele bibliotheek mag ontbreken.
Dr. Frans Debrabandere, Biekorf, September 2009

Deze 'Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis' is eerst en vooral gericht op inventarisatie van feiten, met veel aandacht voor de datering ervan, en is terughoudend met verklaringen, theorieën en interpretaties. Van der Horst heeft een monumentaalnaslagwerk over de geschiedenis van de Nederlandse syntaxis geschreven, met de traditionele grammaticale cateogorieën als vertrekpunt. Zijn 'Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis' is een onmisbaar referentiewerk voor eenieder met belangstelling voor de wortels van de Nederlandse taal.
Ann Marynissen, Internationale Neerlandistiek, jaargang 48, nr 1, februari 2010

Desalniettemin moge duidelijk zijn dat ondanks enkele kritische noten (die onvermijdelijk opkomen bij een dergelijk ambitieus project) Van der Horst heeft voorzien in een grote behoefte voor iedereen die zich met historische syntaxis bezighoudt: het geven van een duidelijk en overzichtelijk naslagwerk over de geschiedenis van de Nederlandse zinsbouw dat hopelijk de opmaat vormt tot veel meer onderzoek naar diachrone syntaxis.
Hedde Zeijlstra, Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, jrg. 125 (2009)