Negentiende-eeuwse restauratiepraktijk en actuele monumentenzorg

In prijs verlaagd!
Slechts € 28,00 i.p.v. € 56,50

De negentiende eeuw herontdekte de Middeleeuwen in al hun glorie en meer nog, eigende ze zich zelfs toe. Dat gebeurde ook met het middeleeuwse monumentale erfgoed: stadhuizen, kastelen en kerken werden met veel verve gerestaureerd, verwijzend naar de "luister der Middeleeuwen".

De negentiende-eeuwse monumentenzorg werd in haar omgang met het middeleeuwse verleden geconfronteerd met merkwaardige paradoxen.

De verleiding van een romantische ruïne of de schitterende kracht van een voltooid monument?

Tijdrovend oudheidkundig onderzoek gekoppeld aan een conserverende restauratie of flitsende interpretaties gepaard aan ingenieuze constructietechnieken als metalen overkappingen? Kennis van ambachtelijke technieken en oorspronkelijke materialen of het strakke tijdsschema en de prestatiedrang in een eeuw van ingenieurs en architecten?

Monumenten als een open boek van historische stijlopvolgingen en toevoegingen of purifiëring en stijleenheid? Historische gebouwen geïnterpreteerd en betekenis ontlenend aan hun omgeving of ongenuanceerd herleid tot trofeeën in de ideologische spanningen tussen moderniteit en antimoderniteit ? Dat waren de keuzes waar architecten, oudheidkundigen en restaurateurs voortdurend voor stonden.

In deze paradoxen ligt precies de enorme uitdaging voor de hedendaagse monumentenzorg. Het is haar opdracht om de middeleeuwse monumenten in hun negentiende-eeuwse benadering objectief te interpreteren. Dat kan maar door de interferenties tussen de cultuursociologische en de materiële gegevens te bestuderen. Dit multidisciplinaire boek, resultaat van het Vlaams-Nederlands symposium in 1996 gewijd aan de negentiende-eeuwse restauratiepraktijk en de actuele monumentenzorg, biedt daartoe een uitstekend uitgangspunt: het belicht de specificiteit van de restauratie in de uitdagende negentiende eeuw voor historici, kunsthistorici, architecten en cultuursociologen.

Inleiding
De schaduw van Viollet-le-Duc

Deel I: Historische en esthetische betekenis van de negentiende-eeuwse restauraties

1. "Het voorrecht der restauratie": stand van het onderzoek in Nederland - Wies van Leeuwen

2. "Bouwen door de eeuwen heen": stand van het onderzoek in België - Luc Verpoest

Deel II: De actoren

1. Tot elkaar veroordeeld: architecten, opdrachtgevers en subsidiërende overheid in Nederland (1796-1940) - Ineke Pey

2. Ideologie, architectuur en historisch erfgoed in Nederland - Arjen J. Looyenga


3. België: de ziel van de natie. Achtergronden en functie van ideologische concepten in de negentiende-eeuwse monumentenzorg - Jan De Maeyer

Deel III: De omgang met het historisch erfgoed, in het bijzonder uit de Middeleeuwen

1. Middeleeuws kerkzilver, in de negentiende eeuw gerestaureerd en gekopieerd. Het atelier van Franz Xaver Hellner - Jean-Pierre van Rijen

2. De koorbanken in de Sint Martinikerk in Bolsward - Barbara Kruijsen


3. De omgang met middeleeuwse muurschilderingen in België (1830-1914) - Anna Bergmans


4. Joseph Schadde (1818-1894): creatieve restauraties in een eclectische architectuurbenadering - Veerle Meul


5. Negentiende-eeuwse restauraties van kastelen in Nederland - Jan Kamphuis en André Biersen


6. Het herstel van kasteel De Haar: "Een der schoonsten, zoo niet de schoonste ruïne die wij hebben aan te wijzen" - Mariël Kok


7. De vrijmaking van monumenten: het maatschappelijk debat - Piet Lombaerde

Deel IV: De omgang met de negentiende-eeuwse restauraties in de actuele monumentenzorg: casestudy's

1. Restauraties van de Rijksgebouwendienst - Corjan van der Peet

2. Ruïnes: restauratie en antirestauratie - Aart de Vries


3. De binnenrestauratie van de O.-L.-Vrouwekathedraal van Antwerpen - Madeleine Manderyck


4. De burgerlijke Griffie op de Burg in Brugge: kleurrijk eerherstel van een negentiende-eeuwse restauratie - Jan Esther


5. De Sint-Mauritiuskerk van Bilzen en de Sint-Quintinuskathedraal van Hasselt: een geestelijk verhaal herschreven en ver-beeld - Tony Waegeman


6. De restauratie van het kasteel van Gaasbeek (1887-1898). Charle Albert in het voetspoor van Viollet-le-Duc - Linda Van Santvoort

Bibliografie
Bibliografisch repertorium
Indices van persoonsnamen, plaatsnamen, corporaties en periodieken
Auteurs

Format: Edited volume - hardback

Size: 280 × 225 mm

256 pages

ISBN: 9789061869689

Publication: September 09, 1999

Series: KADOC-Artes 3

Languages: Dutch; Flemish

Stock item number: 46036