Welkom in Antwerpen?

Het Antwerpse vreemdelingenbeleid, 1830-1880

Ellen Debackere

Regular price €29.50 (including 6% VAT) Sale

Monograph - ebook

VIEW Monograph - paperback

Description
Table of content
Detailed info
About the author
Reviews

"Er worden al heel lang pogingen ondernomen om migratie te reguleren. De kwestie gaat verder dan een vraag die peilt naar open, dan wel gesloten grenzen.", Ellen Debackere

Fascinerend onderzoek dat het vreemdelingenbeleid vroeger en vandaag kadert

In de negentiende eeuw bloeide de haven van Antwerpen en dat leidde tot een groeiende aantrekkingskracht op zowel internationale immigranten alsook werkmigranten uit andere hoeken van het land. In dit boek wordt onderzocht hoe de stad Antwerpen omging met buitenlandse nieuwkomers in een periode waarin niet enkel het aantal migratiebewegingen steeg, maar waarin ook de inmenging van de centrale staat alsmaar toenam. Na de onafhankelijkheid van België was de medewerking van de lokale bestuursniveaus aan het vreemdelingenbeleid geen evidentie: de meeste steden in de Zuidelijke Nederlanden hadden van oudsher een sterke traditie van politieke autonomie opgebouwd. Deze studie toont aan hoe de prioriteiten van het stedelijke vreemdelingenbeleid verschilden van die van de nationale staat, en hoe de stad het beleid ten aanzien van buitenlandse nieuwkomers soms bewust selectief toepaste. Het zijn tendens en die ook in de eenentwintigste eeuw nog actueel zijn en die het vreemdelingenbeleid - zowel vroeger als vandaag - vorm geven.

Deze publicatie is GPRC-labeled (Guaranteed Peer-Reviewed Content).

Dankwoord

Lijst van figuren, grafieken, tabellen en kaarten

1 Inleiding

Migratiebeleid in de geschiedenis

Terminologie

Tijd en ruimte

Opbouw en methodologie

2 Het vreemdelingenbeleid in Antwerpen

Uitdagingen en beperkingen

Antwerpen en haar haven

Migratie van, naar en doorheen Antwerpen

Transitmigratie

Immigratie

De vreemdelingenwet

Besluit

3 “Met enige waarschijnlijkheid van duurzaamheid”

De registratie van vreemdelingen in de Scheldestad

Niet zomaar politie: de Sûreté Publique

De betrokken instanties

Registratie: wetgeving en omzendbrieven

Registratie op papier

1840: De opstart van het systeem

1850: Tien jaar vreemdelingendossiers

1880: Een geoliede machine

Besluit

4 “On dit qu’elle était porteur d’un passeport”

Identificatie van vreemdelingen in Antwerpen

Paspoorten en wetgeving

Het ‘gebruik’ van documenten in de vreemdelingendossiers

Vreemdelingen en hun documenten

Gebruik van documenten volgens leeftijd, gender en beroep

Het gebruik van documenten volgens geografische herkomst

Uitgezet: papieren in het bezit?

De Antwerpse autoriteiten en hun ‘gebruik’ van documenten

Besluit

5 “Que cette mesure nous considérons comme inhumaine”

Onderstandsverlening aan vreemdelingen in Antwerpen

De onderstandswoonstwetgeving en de positie van vreemdelingen

Het Bureel van Weldadigheid en de ondersteuning van vreemdelingen

Steun op microniveau

Terugbetaling van gemaakte kosten

Besluit

6 “Sans papiers, sans logement et sans moyens d’existence”

De Antwerpse uitzetting van vreemdelingen uit het land

Uitzettingen en de wet

Uitzettingen op papier

Naar de praktijk van het uitzetten

Migratiepatronen

Door de Antwerpse autoriteiten uit het land gezet: wie?

Motieven achter een uitzetting: stedelijke overheid

Motieven achter een uitzetting: de vreemdeling zelf

Besluit

Besluit

Appendix

1. Toelichting bij het gebruik van de databank op basis van de vreemdelingendossiers

2. Toelichting bij de databank op basis van de uitwijzingsdossiers

3. Toelichting bij de databank op basis van het onderstandsregister

4. Toelichting bij de verwerking van de plaatsnamen

5. Toelichting bij de verwerking van de beroepscategorieën

6. Toelichting bij de zoektocht naar en de verwerking van de adressen van de adjunct-commissarissen

Noten

Bibliografie

Format: Monograph - ebook

280 pages

ISBN: 9789461663153

Publication: January 27, 2020

Languages: Dutch; Flemish

Ellen Debackere is onderzoekster en freelance journaliste. Ze behaalde haar doctoraat in de geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen en de Vrije Universiteit Brussel.

Deze studie, een handelseditie van een doctoraal proefschrift, vertrekt vanuit het lokale niveau om het immigratiebeleid in de halveeeuw tussen1830 en 1880 te analyseren. Na een eerste hoofdstuk waarin de stand van het onderzoek wordt uiteengezet, wordt in vier hoofdstukken de alledaagse werking van de Antwerpen vreemdelingenadministratie belicht.Het onderzoek naar het vreemdelingenbeleid is vooral gebaseerd op individuele dossiers van vreemdelingen die zich aanmeldden bij de Antwerpse overheid,die onderstand kregen of administratief uitgewezen werden. Via steekproeven worden deze dossiers op een systematische manier verwerkt om zo een schat aan informatie over vier verweven beleidspraktijken - de registratie, de identicatie, de onderstandsverlening en uitwijzing van vreemdelingen- te verzamelen.
Frank Caestecker, Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, LI, 2021, 3

Le travail d’Ellen Debackere n’en demeure pas moins riche et innovant. Au fil des chapitres, il montre à quel point le XIXe siècle constitue une période charnière d’expérimentation en matière de régulation administrative des migrations. [...] on ne peut que souhaiter que cette étude pionnière puisse inspirer d’autres projets de recherche sur d’autres types d’agglomérations.

Mazyar Khoojinian, Contemporanea, Jaargang XLII — Jaar 2020 — Nummer 4

Une idée largement partagée veut que l’intégration des migrants ait toujours été problématique, même quand ceux-ci provenaient d’autres pays européens et ne creusaient donc pas un fossé culturel dans leur terre d’élection. Mais les sciences historiques sont le plus souvent rétives aux généralisations. Ainsi ressort-il de la thèse de doctorat d’Ellen Debackere, portant sur la ville d’Anvers au cœur du XIXè siècle, que celle-ci fut alors des plus accueillantes à l’étranger, davantage même que ne le souhaitaient les autorités nationales.
P.V., Le passé belge, juin 30, 2020