J.S. Bach. De h-Moll-Messe
Ignace Bossuyt
De fascinerende geschiedenis van Bachs muzikaal testament. Enkele maanden vóór zijn overlijden in 1750 voltooide Johan Sebastian Bach zijn muzikaal testament: de h-Moll-Messe. Hij creëerde hiermee een bewonderenswaardige synthese van de hele geschiedenis van de mis, het genre dat ook toen nog gold als dé toetssteen voor compositorisch vernuft en scherpzinnige tekstinterpretatie. Middeleeuwen, renaissance en barok versmelten in Bachs ultieme meesterwerk tot wellicht de meest universele compositie uit het West-Europese repertoire. Op basis van het recentste onderzoek schetst Ignace Bossuyt de fascinerende ontstaansgeschiedenis van de h-Moll-Messe binnen het historische, muzikale en religieuze kader van Bachs tijd. Hij bespreekt in detail de vijf delen van de mis (Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus en Agnus Dei), fragment per fragment, met aandacht voor zowel de puur muzikale aspecten als de theologische en symbolische duiding van de mistekst. In een apart hoofdstuk gaat hij dieper in op het gebruik van de parodie of de herwerking van vroeger gecomponeerde muziek, een van de basistechnieken die Bach ook hier toepaste. Ten slotte komen we ook te weten hoe de mis onthaald werd vanaf Bachs sterfjaar tot op heden.
Aan de lezer: een beknopte handleiding
Inleiding
Chronologie 1733-1750
Historische context
1733: Ongenoegen in Leipzig en de Missa voor Dresden
Bach en Dresden
1748/1749: De h-Moll-Messe als missa tota
De Missa voor Dresden: Kyrie en Gloria
Kyrie
Kyrie I -; Christe -; Kyrie II
Gloria
Gloria in excelsis Deo -; Et in terra pax -; Laudamus te -;
Gratias agimus tibi -; Domine Deus -; Qui tollis peccata mundi
Qui sedes ad dexteram Patris -; Quoniam tu solus sanctus -;
Cum Sancto Spiritu
1748/1749: De voltooiing van de Missa tota
Credo
Credo in unum Deum -; Patrem omnipotentem -; Et in unum
Dominum -; Et incarnatus -; Crucifixus -; Et resurrexit -;
Et in Spiritum Sanctum -; Confiteor - Et expecto
Sanctus
Sanctus - Pleni sunt caeli -; Osanna in excelsis -; Benedictus
Agnus Dei
Agnus Dei -; Dona nobis pacem
De parodie in de h-Moll-Messe
Parodie en parodieprincipes
Gloria: Gratias agimus tibi en Qui tollis
Credo: Patrem omnipotentem, Crucifixus en Et expecto
Agnus Dei
Osanna in excelsis en Gloria in excelsis
Gratias agimus tibi en Dona nobis pacem
Gloria in excelsis Deo (BWV 191)
Receptiegeschiedenis
Ca. 1750-ca. 1900 159
Na 1900 169
Besluit
Literatuur
Partituuruitgaven
Literatuur
Illustratieverantwoording
Index van werken van Johann Sebastian Bach
Index van namen
Format: Monograph - paperback
Size: 230 × 170 × 10 mm
204 pages
ISBN: 9789462700956
Publication: May 29, 2017
Languages: Dutch; Flemish
Stock item number: 116435
Ignace Bossuyt is emeritus gewoon hoogleraar van de Onderzoeksgroep Musicologie van de KU Leuven.
Het voetnotenapparaat is correct, maar niet overheersend. Dit geeft een gevoel van ontspanning en studie tegelijk. Een mooie formule, want ze zorgt ervoor dat men het hele werk wil uitlezen en bij de hand houden als naslagwerk. Dit maakt het tot een onmisbaar onderdeel in iedere muziekbibliotheek.
Veerle Deknopper, Klassiek Centraal, 28/09/2017
Klassiek Centraal
Ignace Bossuyt (emeritus gewoon hoogleraar van de Onderzoeksgroep Musicologie van de KU Leuven) heeft de muziekliefhebbers die meer dan normale belangstelling hebben voor de kerkmuziek, een boek gegeven dat iedere rechtgeaarde kerkmuziekliefhebber in zijn of haar boekenkast moet hebben. Het kan grote diensten bewijzen bij het beluisteren van dit werk live dan wel via cd's. Bij deze van harte aanbevolen.
Maarten Seijbel, Kerkelijk weekblad, juni 2017
Bossuyt kent de recente literatuur, kan die uitstekend samenvatten, is een goede schrijver en probeert geïnteresseerde leken verder te laten kijken dan de eigen kennis.
Emanuel Overbeeke, OpusKLassiek, mei 2017
OpusKlassiek.nl
Veerle Deknopper, Klassiek Centraal, 28/09/2017
Klassiek Centraal
Ignace Bossuyt (emeritus gewoon hoogleraar van de Onderzoeksgroep Musicologie van de KU Leuven) heeft de muziekliefhebbers die meer dan normale belangstelling hebben voor de kerkmuziek, een boek gegeven dat iedere rechtgeaarde kerkmuziekliefhebber in zijn of haar boekenkast moet hebben. Het kan grote diensten bewijzen bij het beluisteren van dit werk live dan wel via cd's. Bij deze van harte aanbevolen.
Maarten Seijbel, Kerkelijk weekblad, juni 2017
Bossuyt kent de recente literatuur, kan die uitstekend samenvatten, is een goede schrijver en probeert geïnteresseerde leken verder te laten kijken dan de eigen kennis.
Emanuel Overbeeke, OpusKLassiek, mei 2017
OpusKlassiek.nl