Mag het iets meer zijn?

Kleine kruidenierswinkels worden big business, Delhaize Frères & Cie (1867-1940)

Nelleke Teughels

Regular price €49.50 (including 6% VAT) Sale

Monograph - paperback

Van de kleine kruidenier om de hoek tot vernieuwende winkelketen
Tegelijk met de opkomst van het grootwarenhuis deed omstreeks 1870 nog een innovatief winkelconcept zijn intrede: de winkelketen in voedingswaren. Met de oprichting van Delhaize Frères & Cie in 1867 onderging het alledaagse boodschappen doen een ware revolutie. De onderneming vervulde een pioniersrol in België en Europa maar voor de kleine onafhankelijke kruideniers betekende hun komst grote concurrentie.

In Mag het iets meer zijn? brengt Nelleke Teughels op basis van origineel bronnenmateriaal en oorspronkelijke iconografie, waaronder fraaie foto’s en prenten maar ook verpakkingen en voorwerpen, op levendige wijze aanschouwelijk hoe de introductie van de winkelketen in voedingswaren de ervaring van het winkelend publiek in sociale, culturele en materiële zin veranderde. De auteur plaatst dit Belgische verhaal in het licht van de internationale ontwikkelingen in de kleinhandel. Reclamepraktijken, de organisatie van de Delhaizewinkels, de ideologie van het bedrijf en de materiële inrichting van winkels en etalages grepen naadloos in elkaar en hadden een onmiskenbare weerslag op de dagelijkse routine van de consument en zijn deelname aan de zich snel ontwikkelende consumptiemaatschappij.

Deze publicatie is GPRC-labeled (Guaranteed Peer-Reviewed Content).
DANKWOORD

1 INLEIDING
1.1 Boodschappen doen: zoveel meer dan bevoorraden
1.2 Materiële cultuur, consumptie en culturele betekenis
1.3 Verleidelijk design
1.4 Een daad van liefde of gestuurd door reclame?
1.5 Toegangen tot het verleden
1.6 Een archeologisch onderzoek?
2 JULES DELHAIZE, EEN MAN MET EEN PLAN
2.1 Wat vooraf ging: boodschappen doen in de 19de eeuw
2.2 Transformatie van het distributielandschap
2.3 Delhaize 'Le Lion': “Succursales partout en Belgique”
2.4 Tot 23 fabrieken
2.5 Productaanbod
2.6 “Union fait force”
2.7 Dagelijks reilen en zeilen in de filialen
2.8 Marktoriëntatie?
3 KLEINE BUURTWINKELS MET GROTE AMBITIES (1867-1918)
3.1 De keuze van het winkelpand
3.2 Vormgeving van de winkelpuien: voor elk wat wils
3.3 “Ne pas confondre! Enseigne: Le Lion”
3.4 De gevel als advertentieruimte
3.5 De toegewijde huisvrouw mag zichzelf een pleziertje gunnen
3.6 De etalage als moderne cornucopia
3.7 Binnenin de winkel: orde in de overvloed, hygiëne voor alles
3.8 “Un oeuvre de progrès social”
3.9 Hertekende verhoudingen
4 FILIALEN DIE DE BANALITEIT OVERSTIJGEN (1919-1933)
4.1 Wennen aan de moderne tijd
4.2 Moderne filialen met een lange geschiedenis
4.3 Merkherkenning en 'goede smaak'
4.4 Visuele vereenvoudiging voor efficiënte communicatie
4.5 De 'wetenschappelijke' benadering van etalageontwerp
4.6 Het winkelinterieur: transparantie en specialisatie
4.7 “Coloniaux! Réclamez à votre table les produits Delhaize 'Le Lion'”
4.8 Kwaliteit en klantenservice

5 DELHAIZE BEKENT KLEUR (1934-1940)
5.1 Woelige wateren
5.2 Uniform winkeldesign als wapen in de concurrentiestrijd
5.3 Multimediale reclamecampagnes
5.4 Standaardisering tot het uiterste gedreven: 'l'étalage-type'
5.5 Industriële vormentaal met een vrouwelijke toets
5.6 Delhaizes koloniale pakketten: modern comfort in het 'primitieve' Congo
5.7 Moderne vormgeving en het traditionele middenklassenideaal

6 CONCLUSIE

BIJLAGEN

BIBLIOGRAFIE
Archiefbronnen
Literatuur
Elektronische bronnen

ILLUSTRATIEVERANTWOORDING

AFBEELDINGEN IN KLEUR

Format: Monograph - paperback

Size: 240 × 160 × 20 mm

351 pages

ISBN: 9789058679871

Publication: April 23, 2014

Languages: Dutch; Flemish

Stock item number: 90407

Nelleke Teughels is als postdoctoraal onderzoeker bij het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek - Vlaanderen verbonden aan de onderzoeksgroep FOST (Sociale & Culturele Voedingsstudies, Vrije Universiteit Brussel).

Haar boek, dat een herziene versie van haar proefschrift is, bereikt zo een goede balans tussen een dichte focus op het bedrijf Delhaize en de bredere geschiedenis waarvan het een onderdeel was. Teughels laat zo de geschiedenis van retailbedrijven, negentiende-eeuwse burgerlijke idealen, industrialisatie, kolonialisme en vrouwenemancipatie allemaal aan bod komen. [...]
“Mag het iets meer zijn?” is, kortom, sterk op twee fronten. Het is methodologisch zelfbewust en verfrissend en weet daarbij een overtuigend narratief te bieden (de winkelpuibeschrijvingen daargelaten) dat zowel leest als de geschiedenis van één bedrijf als zeventig jaar Belgische maatschappijgeschiedenis.

Matthijs Kuipers, Contemporanea, Jaargang XXXIX, Jaar 2017, Nummer 1


 

De vroegste marketing- en reclametechnieken zijn vooreerst gericht op het creëren van trouwe consumenten, binnen een paternalistisch en patriottisch keurslijf, de kolonie inbegrepen, met als slogan waarlijk 'L'Union fait la force'. De boodschap achter het boodschappen doen: dat is de relevante en verrassende inhoud van deze publicatie.
André Capiteyn, G-Geschiedenis, juli 2014