Etnisch nationalisme in Spanje

"Wij zijn in essentie diversiteit en juist daarom creëren wij een probleem indien wij deze essentie in het net van een enkel begrip, dat van 'Spanjaard', willen vatten. Wie het 'Spanjaard-zijn' wil definiëren schept een onoplosbaar probleem, de quadratuur van de cirkel, een probleem dat men niet zal kunnen oplossen hoe men ook probeert. Hoe kan je immers iets dat per definitie verscheiden is, veranderlijk, dat vóór onze eigen ogen van gedaante verandert als een kameleon in één enkel woord definiëren? Dat is onmogelijk."
(Racionero, España en Europa, 1987, p. 60)

Hebben Spaanse sceptici gelijk wanneer zij het bestaan van een Spaanse etnische identiteit verwerpen en de term Spanje reduceren tot een territoriaal-politiek geheel zonder etnische basis? Vormen de Spanjaarden, ondanks de onderlinge culturele en taalkundige verschillen, een etnische groep en wat is dan de kern van deze groepsidentiteit?

De antropologische benadering van het Spaanse verleden brengt het proces van etnogenese aan het licht. Het contact met de "Moor", de eeuwen vanconvivencia, de converso-crisis gevolgd door de oprichting van de Inquisitie en de invoering van zuiverheidsstatuten verklaren dat de Spanjaard zich is gaan vereenzelvigen met een "biologisch christendom", opgevat als anti-islam. Dit etnisch ideaal, gedefinieerd aan de hand van de term casticismo, beheerst de Spaanse geschiedenis van de Reconquista tot het begin van de 19de eeuw. De regionale of perifere nationalismen, waarvoor het Spaans nationalisme vanaf het einde van de 19de eeuw stilaan moet wijken, onwikkelen hun etnische doctrines op basis van hetzelfde casticistisch ideaal. Het 19de eeuwse Baskisch nationalisme drijft dit ideaal ten top, terwijl het Andalusisch nationalisme, na een eerste mislukte poging, zijn toevlucht neemt tot een radicaal anti-casticistische doctrine. De islamiserende stellingen vanLiberación Andaluza, een andalucistische beweging, lokken de reactie uit van een aantal Spaanse academische historici, die elk hun visie op de Andalusische identiteit uiteenzetten en hierbij onbewust hun stellingname t.o.v. het Spaans etnisch ideaal verraden. Het nauwkeurig aflijnen van de grens tussen christenen en Moren en het natrekken van de christelijke genealogie van de Spanjaard, de Bask of de Andalusiër beheersen het etnisch discours. De wijze waarop de Spanjaard reageert in een etnisch-gemengde omgeving op de nabijheid van zijn etnische tegenbeeld, de Moor, kan men aan het werk zien in Ceuta, een Spaanse enclave in Noord-Marokko. De etnische polemiek tussen christenen en Moren en het plaatselijke samenlevingsmodel is er een afspiegeling van de Spaanse etniciteit in haar historische dimensie en laat zien hoe het Spaans etnonationalisme geactiveerd wordt in een reële confrontatie met de "Moor", zoals dat ook het geval is in de migratie van Spanjaarden in Noord-Europa.

Voorwoord
Algemene Inleiding

Theoretisch Kader

Enkele inleidende beschouwingen omtrent etniciteit
De historiserende benadering

Deel 1: Het Spaanse etniciteitsproces

Inleiding
Het casticisme. Begripsomschrijving
Convivencia: Moren, joden en christenen
De converso-kwestie en de etnische zuiveringspolitiek
De hegemonie van de oud-christelijke caste
Commentaar: het casticisme belicht vanuit de etniciteitstheorie

Deel 2: De perifere nationalismen en de oud-christelijke zuiverheid: Baskenland en Andalusië

Inleiding
Het historisch Baskisch nationalisme
Het historisch andalucisme: Blas Infante
Het islamiserend andalucisme
De Andalusische identiteit volgens de academische geschiedschrijving
Besluit

Deel 3: Ceuta: Case-study van een christelijk-Moorse grens in het huidige Spanje

Inleiding
Nationalisme en etniciteit in Ceuta
Het samenlevingsmodel van Ceuta
Besluit

Algemeen besluit
Resumen (Spaanse samenvatting)
Summary (Engelse samenvatting)
Noten
Bibliografie

Format: Monograph - free ebook - PDF

Size: 240 × 160 mm

ISBN: 9789061867241

Publication: January 01, 1996

Series: Studia Anthropologica 3

Languages: Dutch; Flemish

Stock item number: 45776

Download: https://books.google.be/books/p/leuven_university_press?q=&hl=nl&vid=9789061867241&ie=UTF-8&oe=UTF-8&redir_esc=y