Herdenken en vooruitgaan

Lessen voor de eenentwintigste eeuw

Edited by Bart Pattyn and Pieter d'Hoine

Regular price €26.00 (including 6% VAT) Sale

Textbook - ebook - PDF

VIEW Textbook - hardback

Twintigste bundel van het interfacultair college Lessen voor de 21ste eeuw - Inclusief register op alle bijdragen uit de 20 volumes met auteursindex

Terugblikken helpt ons beter begrijpen waarom we zorg dragen voor wat we vandaag belangrijk vinden. Dit jaar herdenken we de Groote Oorlog die honderd jaar geleden begon, het verdrag van Versailles dat al de kiem van de Tweede Wereldoorlog bevatte en het ontstaan, vijfenzestig jaar geleden, van het genocideverdrag. Vandaag staat de Europese samenwerking die de ambitie had om de oude conflicten definitief op te heffen onder druk. Is de geschiedenis ertoe veroordeeld zich te herhalen of kunnen we uit onze fouten leren? Is Hegels vooruitgangsgeloof gerechtvaardigd of moeten we ons verzoenen met een tragischer perspectief op de geschiedenis? Hoe kaderen onze particuliere historische visies trouwens binnen het ruimere perspectief op het ontstaan van onze kosmos? Als mensen realiseren we ons niet alleen in confrontatie met het verleden, maar ook door te anticiperen op wat nog niet is, maar kan zijn. Vaak reikt de wetenschap ons daartoe de middelen aan. Computers die zelfstandig worden, chips die steeds kleiner en sneller zijn, of technologische innovaties in de geneeskunde: het zijn maar enkele voorbeelden van ontwikkelingen die onze toekomst mee vorm zullen geven. Over deze kwesties en veel meer gaat het in deze twintigste bundel met Lessen voor de eenentwintigste eeuw.
 

This publication is GPRC-labeled (Guaranteed Peer-Reviewed Content)

Contributors
Sophie De Schaepdrijver, Georgi Verbeeck, Wim Dehaene & Patrick Reynaert, Thomas Coomans, Philip Dutré, Jos Vander Sloten, Gerard Govers, Stephan Parmentier, Thomas Hertog, Herman Teule, Mark Reybrouck, Karin de Boer, Wouter Devroe, Steven Van Hecke

GPRC label:
Voorwoord

Honderd jaar geleden begon de Groote Oorlog
Over het blijvende belang van België in ’14-’18
Sophie De Schaepdrijver

Inleiding
Inval
Een duurzame bezetting?
Flamenpolitik
Het bezette land als ‘thuisfront’
Een Duits bolwerk
Verharding van het Duitse beleid
Her-mobilisatie
Nasleep
Conclusie: over de relevantie van Belgiës oorlogservaring in ’14-’18
Noten
Literatuur

De schaduwen van Versailles
De lange nasleep van de Eerste Wereldoorlog
Georgi Verbeeck

Inleiding
Laatste oorlogsjaren
Naoorlogse crisis
Vredesverdragen van Parijs
Terugblik
Literatuur
 
Chips: meer, sneller, kleiner en wat doen we met de batterij?
Wim Dehaene en Patrick Reynaert

Inleiding
Digitaal schakelen
Technologieschaling en de wet van Moore
Waarom het vastloopt: ‘more Moore’ en ‘more than Moore’
Literatuur

Erfgoedwording en herbestemming van kerken
Een groeiende (monumenten)zorg
Thomas Coomans
 
Het probleem
Erfgoed, algemeen belang en gebruikswaarde
Alternatief gebruik en herbestemming
Gemeenschap en erfgoedwording
Kerken: een erfgoed met toekomst
Literatuur
 
Worden computers zelfstandig?
Over de technologische singulariteit
Philip Dutré
 
Inleiding
De technologische singulariteit
De intelligentie-explosie
De ontwikkeling van software
Kritiek op de idee van de singulariteit
Bedenkingen en toekomstscenarios
Literatuur

Ingenieur en arts
Samen voor een efficiëntere gezondheidszorg
Jos Vander Sloten

Verhoogd inzicht door bijdragen van de ingenieurswetenschappen
Leren uit fouten van het verleden
De huidige toestand: intuïtieve technologie
De toekomst: meer mogelijkheden met minder schade
Besluit
Literatuur

Kijken naar de aarde
Wordt de blauwe planeet groener of bruiner?
Gerard Govers

Inleiding
Het internationale kader
Ontbossing
Verwoestijning
Conclusies
Literatuur

65 jaar Genocideverdrag
Derde leeftijd en (nog) springlevend
Stephan Parmentier

Bij wijze van inleiding
Een korte terugblik in de geschiedenis
Genocide juridisch bekeken
Genocides doorgronden en aanpakken
Een kort besluit
Literatuur

De oerknal, toen en nu
Thomas Hertog

Inleiding
De geboorte van de moderne kosmologie
Kosmische evolutie
Een biofiel heelal?
Ontstaan van tijd en ruimte
Multiversum
Kosmologie en wereldbeeld
Literatuur
 
Christenen in het Midden-Oosten: welke plaats in welke maatschappij?
Het Midden-Oosten en zijn Arabische christenen
Herman Teule
Inleiding
Het ontstaan van verschillende kerken
Het christendom in het Midden-Oosten en de islam
Arabische christenen
Uitdagingen voor de toekomst
Besluit
Appendix: overzicht van de christelijke gemeenschappen
Midden-Oosten
Noten
Literatuur

Muziek en haar inductief vermogen
Een ethologische en evolutionaire benadering
Mark Reybrouck

Het eigenlijke onderzoeksdomein
Arousal, stemming en emotie
Muzikale emoties
Een breder verwijzingskader: het mechanisme van de regelkring
Het beschrijven van emoties: categorisch of dimensioneel
Van herkennen naar reageren: emotionele inductie
Emotionele inductie: de mechanismen
De eigenlijke effecten van muziek: fysiologische en lichamelijke reacties
Emotionele inductie en de muzikale structuur
Perspectieven
Literatuur
 
Hegels visie op de geschiedenis
Vooruitgang of tragedie?
Karin de Boer

Inleiding
Hegels leven en denken
Hegels begrip van de wereldgeschiedenis
Hegels Fenomenologie van de geest
Hegels lectuur van Sophocles’ Antigone
Verwikkelingen
Literatuur

Waarden in het Europees economisch recht
Wouter Devroe

Samenvatting en structuur
Waarover spreken we? Europees recht, Europees economisch recht en waarden
De uitzonderlijke kracht (en dus verantwoordelijkheid) van het Europees economisch recht. Onbelemmerde markttoegang en vrije mededinging zijn de regel, afwijkingen moeten worden gerechtvaardigd
De wijze waarop Europees economisch recht nu omgaat met niet-economische belangen of waarden
Is het mogelijk om de kracht van Europees economisch recht in te zetten ter bevordering van niet-economische belangen en waarden?
Besluit: voorstel om op een andere wijze om te gaan met niet-economische belangen en waarden in het economisch recht
Literatuur
 
De Unie en het spook van het euroscepticisme
Steven Van Hecke & Wouter Wolfs

Inleiding
Euroscepticisme bij de elite
Euroscepticisme bij de massa
Succesvolle eurosceptische partijen
Drijfveren achter het euroscepticisme
Paspoort van euroscepticisme
Besluit
Literatuur
 
Lijst van de auteurs
20 jaar Lessen voor de XXIste eeuw: een overzicht
Auteursindex
Zakenindex

Format: Textbook - ebook - PDF

ISBN: 9789461661609

Publication: March 31, 2014

Series: Lessen voor de eenentwintigste eeuw 20

Languages: Dutch; Flemish

Bart Pattyn is hoogleraar ethiek aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte en directeur van het Overlegcentrum voor Ethiek van de KU Leuven.
Pieter d’Hoine is hoogleraar antieke wijsbegeerte verbonden aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, KU Leuven. Pieter d’Hoine is Assistant Professor of ancient philosophy and intellectual history at the Institute of Philosophy, KU Leuven.