Hoe historici geschiedenis schrijven

De Eerste Wereldoorlog en de historische praktijk

Jolien Gijbels, Koen Lagae, and Karel Van Nieuwenhuyse

Regular price €17.50 (including 6% VAT) Sale

Textbook - ebook - PDF

VIEW Textbook - paperback

Description
Table of content
Detailed info
About the author

Toegankelijke inleiding in de historische praktijk voor het secundair geschiedenisonderwijs
Was het dodelijke schot dat Gavrilo Princip op 28 juni 1914 afvuurde de rechtstreekse aanleiding voor het losbarsten van de Eerste Wereldoorlog? Moeten we de dieperliggende oorzaken voor de Groote Oorlog eerder in de militair-politieke dan wel in de economische sfeer zoeken? En wat met de rol van het toeval in dit alles? Deze en andere historische vragen werden doorheen de afgelopen eeuw uiteenlopend beantwoord. Die verschillende, zelfs rivaliserende representaties van voorbije fenomenen, hebben alles te maken met hoe historici geschiedenis schrijven. Via voorbeelden uit de historiografie over de Eerste Wereldoorlog biedt dit tweede volume in de reeks Historisch denken een toegankelijke inleiding in de historische praktijk. Per hoofdstuk krijgt de lezer verschillende didactische scenario’s, toepasbaar in het secundair geschiedenisonderwijs. Tot slot gaat dit boek in op hoe het historisch métier een zinvolle en haalbare vertaling kan krijgen naar het vak geschiedenis.

Inleiding

Hoofdstuk 1

De historische praxis: hoe historici representaties van het verleden construeren

1.1 Hoe historici geschiedenis schrijven

1.1.1 Historici stellen vragen

1.1.2 Literatuurstudie, bronnenselectie en –analyse

1.1.3 Historische beeldvorming

1.2 De veranderende historiografie over de Eerste Wereldoorlog

1.3 Tot slot

Hoofdstuk 2

De uitbraak van de Eerste Wereldoorlog: hoe historici discussieerden over zijn oorzaken

2.1 De schuldvraag (jaren 1920)

2.2 Naar een partiële historiografische consensus (1930-1960)

2.3 De ‘Fischer-controverse’ (1961)

2.4 De huidige generatie historici: Christopher Clark, Max Hastings en Margaret MacMillan

2.5 Tot slot

Didactische verwerking

Historiografie over de oorzaken van de ‘Groote Oorlog’

Hoofdstuk 3

Het moreel in oorlogstijd: historisch onderzoek naar het gedrag en gemoed van soldaten

3.1 Het gemoed en het gedrag van soldaten als graadmeter

3.2 Top-down-benaderingen van het moreel van de soldaten: het perspectief van de autoriteiten

3.3 From below-benaderingen: het standpunt van de gewone soldaat

3.4 Tot slot

Didactische verwerking

Instemming of dwang? Het moreel van de Belgische soldaten

Hoofdstuk 4

Oorlogsenthousiasme: hoe historisch onderzoek een wijdverspreide mythe heeft ontmaskerd

4.1 Het beeld in de collectieve herinnering: oorlogsenthousiasme

4.2 Jean-Jacques Becker (1977): de Franse publieke opinie in augustus 1914

4.3 In de voetsporen van Becker: recente studies in Duitsland en Groot-Brittannië

4.4 Tot slot

Didactische verwerking

De gemoedstoestand bij de bevolking aan de vooravond van de Groote Oorlog: oorlogsenthousiasme?

Hoofdstuk 5

Het slagveld: historische debatten over krijgsverrichtingen in de Eerste Wereldoorlog

5.1 Van heroïek naar kritiek (1914-1980)

5.2 Een internationaal debat: de leercurve (1980 – heden)

5.3 De Belgische militaire geschiedschrijving

5.4 Detailstudies over militaire campagnes

5.5 Tot slot

Didactische verwerking

Militaire operaties tijdens de Eerste Wereldoorlog: een vergelijking van twee acties, 1915 & 1917

Hoofdstuk 6

Burgers in oorlogstijd: hoe historici het dagelijks leven van burgers in al zijn facetten in kaart hebben gebracht

6.1 Internationale debatten over het dagelijks leven van burgers (jaren 1970 – heden)

6.2 De Belgische inhaalbeweging

6.3 Het dagelijks leven in België: twee casussen

6.4 Tot slot

Didactische verwerking

Burgers in de oorlog: de (naderende) oorlog in de eigen gemeente, augustus-september 1914

Burgers in de oorlog: verplichte tewerkstelling

Burgers in de oorlog: voeding en gezondheid

Hoofdstuk 7

Oorlogspropaganda: historische studies van haar totstandkoming en effecten

7.1 Naoorlogse debatten: het begrip propaganda en het eerste historisch onderzoek

7.2 Nieuwe benaderingen van propaganda

7.3 Casus: Duitse Kriegspädagogiek in het onderwijs

7.4 Tot slot 95

Didactische verwerking

Propaganda in oorlog

Propaganda in oorlog: Leuven 1914

The Battle of the Somme

Hoofdstuk 8

Historisch denken in het geschiedenisonderwijs

8.1 Zin en definitie van historisch denken

8.2 Een operationalisering van historisch denken naar het secundair onderwijs in geschiedenis

8.3 Tot slot

Bibliografie

Format: Textbook - ebook - PDF

114 pages

1 illustratie in fc (Scanlaser 1 p. kleur)

ISBN: 9789461662392

Publication: February 28, 2018

Series: Historisch denken

Languages: Dutch; Flemish

Jolien Gijbels is verbonden aan de onderzoeksgroep Cultuurgeschiedenis vanaf 1750 van de KU Leuven, waar ze een doctoraat voorbereidt over de rol van religie en vrijzinnigheid in de Belgische medische pers in de negentiende eeuw.
Karel Van Nieuwenhuyse is als hoofddocent geschiedenisdidactiek coördinator van de educatieve master cultuurwetenschappen KU Leuven.
Koen Lagae is medewerker aan de Specifieke Lerarenopleiding Geschiedenis van de KU Leuven, en leerkracht geschiedenis aan het Sint-Pieterscollege in Jette.

Back to Karel Van Nieuwenhuyse