Productie van wandtapijten in de regio Oudenaarde

In de kunst-en antiekwereld genieten Oudenaardse wandtapijten een internationale weerklank. Tot op heden maakten die wandtapijten vooral het voorwerp uit van kunsthistorisch onderzoek. Met het boek Productie van wandtapijten in de regio Oudenaarde vertrekt Martine Vanwelden vanuit een historisch-economische invalshoek. Voor het eerst brengt zij de volledige productiestructuur van wandtapijten in de stad Oudenaarde en op het omliggende platteland in kaart. Zij legt bovendien de netwerken bloot die contacten met interregionale en vooral internationale markten mogelijk maakten. Tenslotte ontrafelt ze de complexe structuur die het zuiver corporatieve ver overtreft en het succes van de Oudenaardse tapijtweverij grotendeels verklaart. Door de uitgebreide prosopografische lijsten krijgen ook de mensen achter heel die structuur een ‘gezicht’. Dit boek levert dus niet alleen een bijdrage tot een betere kennis van de Oudenaardse tapijtweverij, maar schetst ook het economisch leven van een kleine stad, die ooit binnen het geheel van Zuid-Nederlandse tapijtcentra een unieke positie bekleedde.

INLEIDING

A. Relevantie van het studieobject
B. Situering van het onderzoek
C. Opzet van het onderzoek
D. Afbakening in de ruimte
E. Afbakening in de tijd
F. Methode en bronnen

HOOFDSTUK I : DE STEDELIJKE OPSTARTFASE TIJDENS DE VIJFTIENDE EEUW : CONTEXT EN POSITIONERING

A. De context van de Bourgondische welvaart

B. De positie van de Oudenaardse tapijtweverij

a. Een stedelijk fenomeen
b. De plaats van Oudenaarde tegenover de andere centra
c. De positie van de beginnende tapijtweverij in de Oudenaardse textielnijverheid
d. Het ontstaan van het ambacht

 

HOOFDSTUK II : MARKTFACTOREN IN DE VIJFTIENDE EEUW

A.De aanbodzijde: de beperkingen van een secundaire stad

a. Grondstoffen
b. Patronen
c. Arbeid
d. Invloed van de aanbodfactoren op het product

B. De vraagzijde: op zoek naar een eigen identiteit

a. De kunstmarkt
b. De lokale markt
c. De internationale markt

HOOFDSTUK III : HET HOOGTIJ VAN EEN KORTE ZESTIENDE EEUW : CONTEXT EN POSITIONERING

A. De zestiende-eeuwse Oudenaardse tapijtweverij in ruimer perspectief

a. Het belang van Antwerpen
b. De rol van de centrale overheid

B. De plaats van Oudenaarde tegenover andere centra

a. Een kwantitatieve vergelijking
b. Migratie
c. Vormen van samenwerking
d. Conflicten met andere centra

HOOFDSTUK IV : DE ORGANISATIE VAN HET PRODUCTIECENTRUM IN DE ZESTIENDE EEUW

A. Minuten van staten van goed: de bron en haar benadering

 

B. Ambacht tussen theorie en werkelijkheid

a. Het institutioneel kader
b. Corporatieve structuren te Oudenaarde
c. De rol van het ambacht
d. De relaties tussen corporatie en externe factoren

 C. Bedrijfsstructuren

a. Voorraden
b. Tegoeden
c. Schulden
d. Balansresultaten

D. Een nieuwe generatie

a. Het profiel
b. De herkomst

 

HOOFDSTUK V : HET PRODUCTIEPROCES EN DE VRAAG IN DE ZESTIENDE EEUW

A. Doorheen de verschillende fasen van het productieproces

a. Grondstoffen en materiaal
b. De ververs
c. De patroonschilders
d. De afzetters
e. Het eindproduct 

B. De vraagzijde

a. De lokale markt
b. Bestellingen op de binnenlandse markt
c. De internationale handel via Antwerpen

 

HOOFDSTUK VI : OPSTAND EN EMIGRATIE, DE OUDENAARDSE TAPIJTWEVERIJ EN DE GODSDIENSTTROEBELEN

A. De opstand, de tapijtnijverheid in de hoofdrol

a. De feiten
b. Verklaringen en motieven

B. De uittocht

a. De belangrijkste emigratieroutes
b. De beweegredenen

 

HOOFDSTUK VII : DE ZEVENTIENDE EEUW, EEN BLOEI IN MINEUR

A. Kunst en conjunctuur na 1585

a. De Spaanse Nederlanden na 1585
b. Een nieuwe rol voor Antwerpen
c. De dynamiek van de vraag in de kunsthandel

B. Nationale en internationale positionering

a. Oudenaarde tussen de andere tapijtcentra
b. Emigratie en buitenlandse concurrentie
c. De strijd tegen de emigratie
d. Oudenaarde in Franse handen

 

HOOFDSTUK VIII : MARKTFACTOREN IN DE ZEVENTIENDE EEUW

A. De organisatie van het productiecentrum

a. De bronnen
b. Het beeld
c. Het ambacht bestendigde de structuur

B. Een productie in functie van de vraag

a. Aankoop en verwerking van grondstoffen
b. De patroonschilders
c. Het eindproduct
d. De vraagzijde

BESLUIT
GLOSSARIUM
BRONNEN EN LITERATUUR
BIJLAGEN EN GRAFIEKEN

Format: Monograph - paperback

Size: 240 × 160 mm

ISBN: 9789058675736

Publication: December 01, 2006

Series: Studies in Social and Economic History 33

Languages: Dutch; Flemish

Stock item number: 46136

Martine Vanwelden (°1956) promoveerde in 2004 tot doctor in de geschiedenis aan de K.U.Leuven. Sinds 1976 verricht zij onderzoek naar de vele facetten van de Oudenaardse historische tapijtweverij. Ze publiceerde als bestuurslid van Geschied-en Oudheidkundige Kring van Oudenaarde talrijke artikelen over dit onderwerp in de Handelingen van deze Kring. In 2002 ontving zij de bijzondere prijs voor textielgeschiedenis Vlaanderen van de v.z.w. Stichting Etienne Sabbe en in 2005 bekroonde de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten haar doctoraatsthesis met de eerste prijs van het Erik Duvergerfonds. Martine Vanwelden is tevens voorzitter van VASA, een organisatie die in haar weefatelier de aloude traditie van legwerk verderzet en promoot.