Tot de bodem

De toekomst van landbouw in Vlaanderen

Edited by Maïka De Keyzer

Regular price €0.00 Sale

Edited volume - free ebook - ePUB

VIEW Edited volume - paperback VIEW Edited volume - free ebook - PDF

Een progressief voorstel voor het landbouwbeleid van morgen

De vurige debatten rond de stikstofproblematiek, de droogte, het biodiversiteitsverlies, de seizoensarbeid en de overmatige vleesproductie en -consumptie hebben landbouw weer helemaal op de maatschappelijke en politieke agenda gezet. De vraag dringt zich stilaan op of we in Vlaanderen en Europa effectief nog op een duurzame en economisch rendabele manier aan landbouw kunnen doen en hoe die landbouw dan vorm moet krijgen. Het huidige debat is echter sterk polariserend: landbouw versus ecologie, vermarkting versus subsistentie, schaalvergroting versus familiebedrijven, comparatieve voordelen en specialisatie versus diversiteit, enzovoort. Polariserende discussies brengen helaas zelden antwoorden. Dit boek wil daarom de klassieke tegenstellingen doorbreken. Verschillende experts laten de breuklijn tussen ecologie en landbouw achter zich en formuleren aanbevelingen voor een progressief landbouwbeleid. Hoewel elk individueel hoofdstuk oplossingen biedt voor een deelaspect van landbouw, ligt de kracht van dit boek net in de oproep om ad-hocmaatregelen achterwege te laten en te werken aan een coherent landbouwplan. De complexiteit van ons huidig landbouwbeleid heeft nood aan een coherent landbouwplan. Dit boek neemt het initiatief om hiertoe een progressief voorstel te lanceren.

Bijdragende auteurs: Yves Segers (KU Leuven / CAG vzw), Joris Relaes (ILVO), Kurt Sannen (KU Leuven), Charlotte Prové (Ugent), Maarten Crivits (ILVO/UGent), Luc Vankrunkelsven (Wervel), Karolien Burvenich (Wervel), Bavo Verwimp (de Kijfelaar), Sarah Garré (ILVO), Dominique Huits (INAGRO), Tessa Avermaete (KU Leuven), Johan Nelissen (ACV pulse), Laurens De Meyer (KU Leuven), Fairouz Gazdallah (Solidagro), Suzy Serneels (Broederlijk Delen), Tom Ysewijn ( OWW), Myriam Dumortier (INBO / UGent), Hanne Flachet (FIAN), Ingrid Pauwels (Voedsel Anders), Esmeralda Borgo (Bioforum en freelance journalist), Frederik Gerits (UGent / ILVO), Lies Messely (ILVO), Bert Reubens (ILVO), Stephanie Schelfhout (UGent), Kris Verheyen (UGent)

E-boek verkrijgbaar in Open Access.
Deze publicatie is GPRC-labeled (Guaranteed Peer-Reviewed Content).

Herbekijk het debat 'Tot de bodem'.
Tijdens dit debat onder leiding van Dirk Draulans gingen Maïka De Keyzer (KU Leuven), Heleen Desmet (Bond Beter Leefmilieu), Zuhal Demir (Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme) en Hendrik Van Damme (Algemeen Boeren Syndicaat) met elkaar in gesprek over de toekomst van landbouw in Vlaanderen.


INLEIDING 
Maïka De Keyzer (KU Leuven/Denktank Minerva)

HOOFDSTUK 1 
Een geschiedenis van het landbouwbeleid sinds 1830
Yves Segers (KU Leuven, Centrum Agrarische Geschiedenis) en Joris Relaes (Centrum Agrarische Geschiedenis)

HOOFDSTUK 2 
Een landbouwbeleid voor boer, mens en planeet
Kurt Sannen (Biologisch veehouder, freelance onderzoeker en actief bij de Vlaamse en Europese agro-ecologische en biobeweging)

HOOFDSTUK 3 
Nieuwe kansen voor biodiversiteit
Frederik Gerits (UGent/ILVO), Lies Messely (ILVO), Bert Reubens (ILVO), Stephanie Schelfhout (UGent/HOGENT) en Kris Verheyen (UGent)

HOOFDSTUK 4 
Minder water naar de zee dragen: kansen voor de landbouw?
Sarah Garré (ILVO), Jeroen De Waegemaeker (ILVO) en Dominique Huits (INAGRO)

HOOFDSTUK 5 
De agro-ecologische transitie
Myriam Dumortier (INBO), Hanne Flachet (FIAN), Ingrid Pauwels (Voedsel Anders), Suzy Serneels (Broederlijk Delen) en Esmeralda Borgo (Bioforum en freelance journalist)

HOOFDSTUK 6 
Groter en efficiënter: toekomst of teloorgang van de Vlaamse landbouw?
Tessa Avermaete (KU Leuven)

HOOFDSTUK 7 
Veehouders gekneld tussen hamer en aambeeld
Luc Vankrunkelsven (Wervel) en Karolien Burvenich (Wervel)

HOOFDSTUK 8 
Landbouwers met inspraak in beleid: lessen uit de New Deal
Maarten Crivits (ILVO/UGent) en Charlotte Prové (UGent)

HOOFDSTUK 9 
Een geïntegreerd voedselbeleid voor een duurzame toekomst
Laurens De Meyer (KU Leuven)

HOOFDSTUK 10 
De Vlaamse kost, op de kap van boeren in het Globale Zuiden
Fairouz Gazdallah (Oxfam België), Suzy Serneels (Broederlijk Delen) en Tom Ysewijn (Broederlijk Delen)

HOOFDSTUK 11 
Voedsel verkopen: een vak apart?
Bavo Verwimp (Bioboer en landbouweconoom)

HOOFDSTUK 12 
Seizoensarbeid: sociaal verantwoord?
Johan Nelissen (ACV Voeding en Diensten)

CONCLUSIE 
Maïka De Keyzer (KU Leuven/Denktank Minerva)

Format: Edited volume - free ebook - ePUB

230 pages

ISBN: 9789461665003

Publication: February 12, 2023

Languages: Dutch; Flemish

Download: https://muse.jhu.edu/pub/258/oa_monograph/chapter/3345817

Maïka De Keyzer is docent aan het departement geschiedenis aan de KU Leuven.

In het boek legt Kurt Sannen onder meer uit wat het zo verguisde ‘systeem Mansholt’ inhield, pleit Bavo Verwimp voor eerlijke handel, beklemtoont Laurens De Meyer de noodzaak voor een geïntegreerd voedselbeleid, legt Tessa Avermaete uit dat de Vlaamse landbouw alle troeven in handen heeft om haar sterke economische positie te behouden, enz. Oplossen is niet zo moeilijk, kies voor de planeet. Johan Van den Broek, Bond Beter Leefmilieu, 3 maart 2023, https://www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/drie-boeken-over-de-grond-van-de-zaak


 

Het boek legt de systeemfouten van het huidige landbouwsysteem bloot, maar geeft ook progressieve oplossingsrichtingen. Heleen De Smet, Samenleving & Politiek, Jaargang 30, 2023, nr. 3 (maart), pagina 85 tot 87, https://www.sampol.be/2023/03/tot-de-bodem


 
Jonge boeren zijn de politieke spelletjes beu
Genoeg is genoeg. Dat vinden de 500-tal jonge boeren die vandaag naar het kabinet van Vlaams minister-president Jan Jambon trokken. Ze zijn de politieke spelletjes beu en willen perspectief. De voorzitter van Groene Kring Bram Van Hecke organiseerde de actie en vindt dat het tijd wordt dat de Vlaamse regering met een duidelijk stikstofbeleid komt. Historica Maïka De Keyzer gaf recent het boek ‘Tot de bodem. De toekomst van landbouw in Vlaanderen’ mee vorm en kijkt naar de problematiek vanuit een historisch perspectief.

 
Er is in Vlaanderen nood aan een globale visie over de toekomst voor landbouw, aan schaalverkleining naar een landbouwmodel dat meer in lijn ligt met de draagkracht van de omgeving en aan een regulator die waakt over een fair inkomen van de boer. Dat waren de belangrijkste conclusies uit het veelbesproken debat naar aanleiding van het boek ‘Tot de bodem: de toekomst van de landbouw in Vlaanderen’.

Vilt, 6 februari 2022, https://vilt.be/nl/nieuws/in-debat-met-bond-beter-leefmilieu-abs-en-minister-demir


 
‘Op een dode planeet zijn ook geen boeren meer’
De Standaard, 4 februari 2023, https://www.standaard.be/cnt/dmf20230203_97918981
 
Het is indrukwekkend dat zo’n verscheidenheid aan experten samenwerkten aan een boek over landbouw. Het spanningsveld tussen de verschillende hoofdstukken maakt dit een verdienstelijke poging tot de start van een genuanceerd debat. De lekenlezer kan ook de onzichtbare alomtegenwoordigheid en verwevenheid van landbouw in onze maatschappij en in ons dagelijks leven opvallen. Landbouw is ons voedsel, ons landschap, onze klimaat- en waterbuffer, onze werkgelegenheid, economie, enzovoort.
Vilt, 16 januari 2023