Geschiedenis is een werkwoord - tweede editie

Een inleiding tot historisch onderzoek

Violet Soen

€32.50 (including 6% VAT) Sale

Textbook - paperback

Van historische kritiek en methode tot de rol van geschiedenis in wetenschap en maatschappij

• Geschreven voor eerstejaarsstudenten geschiedenis
• Theorie en voorbeelden bij alle stappen in het historisch onderzoek
• Reflecties over de rol van geschiedenis in wetenschap en maatschappij
• 'Test jezelf'-sectie na ieder hoofdstuk
• Nieuw in deze tweede editie: aandacht voor ‘applied history’

Dit boek brengt je achter de schermen van het historisch onderzoek. Het maakt duidelijk wat historici doen, hoe ze dat doen, en waarom ze dat doen.

Historici willen antwoorden vinden op vragen over mens en maatschappij in het verleden. Tijdens hun onderzoek volgen ze een aantal spelregels. Eerst beoordelen ze op een kritische manier getuigenissen uit eerste hand, of dat nu teksten, interviews, beelden of artefacten zijn. Vervolgens analyseren ze de historische context en vergelijken ze hun bevindingen met resultaten van anderen. Ten slotte komen ze tot nieuwe historische inzichten in een boeiend geschreven onderzoeksverslag. Daardoor zijn geschiedkundigen voortreffelijke vorsers, verhalenvertellers en schrijvers.

Naast een inleiding op de historische kritiek en methode, reflecteert dit boek op de rol van geschiedenis als wetenschap: wat zijn de trends en debatten in de geschiedschrijving? In hoeverre kunnen historici kennis over het verleden bereiken? En welke rol hebben historici in de maatschappij? Ook hier wordt duidelijk dat geschiedenis een werkwoord is; je kan ermee aan de slag.

"Geschiedenis staat niet stil. Het verleden en heden spelen altijd op elkaar in." Herbekijk het gesprek met Violet Soen over het handboek 'Geschiedenis is een werkwoord'!


WOORD VOORAF

INLEIDING: HISTORISCH ONDERZOEK?

1. Wat is geschiedenis?

Connotaties

Definities

2. Is geschiedenis een wetenschap?

Een negentiende-eeuwse discipline

Een postmoderne uitdaging

 

PRAKTIJK: Wat doen historici?

 

I. VRAGEN

1. Probleemgericht

2. Afgebakend

3. Falsifieerbaar

 

II. BRONNEN

1. Soorten

Geschreven bronnen

Mondelinge bronnen

Visuele bronnen

Materiële bronnen

2. Bewaring

Structurele redenen

Incidentele redenen

3. Raadpleging

Privaat of openbaar?

Bron, reproductie of uitgave?

 

III. KRITIEK

1. Vormelijke kritiek

Authentiek of vervalst?

Origineel of kopie?

Wie, wanneer, waar?

Oorspronkelijk of ontleend?

2. Inhoudelijke kritiek

Waarom?

Waartoe en voor wie?

Wat?

Hoe?

3. Oordeel

 

IV. SYNTHESE

1. Vergelijken

Weinig bronnen

Veel bronnen

2. Interpreteren

Ordenen

Stelling

3. Redigeren

Stijl

Structuur

Annotatie

 

METHODE: Hoe?

 

V. SCHAAL

1. Tijd

Chronologie

Lineair, cyclisch en relatief

Periodiseren

2. Plaats

Geografische en ecologische geschiedenis

Comparatieve geschiedenis

Imagined communities

Postkoloniale en globale geschiedenis

Transregionale en transnationale geschiedenis

3. Schaal

Histoire totale

Microstoria

Jeux d’échelles

 

VI. CONTEXT

1. Sociale geschiedenis

Social turn

Social Theory

2. Economische geschiedenis

New Economic History

Marxisme en Rational Choice theory

3. Cultuurgeschiedenis

Cultural turn

Historische antropologie & hermeneutiek

4. Politieke geschiedenis

Bringing politics back in

Prosopografie en netwerkanalyse

5. Religieuze geschiedenis

New Religious History

Insider/Outsider-debat

6. Contextuele analyse

Structuur en oorzaken

Agency en betekenissen

It depends

 

VII. INTERDISCIPLINARITEIT

1. Oral history

Ontstaan

Methode

2. Visual history

Ontstaan

Methode

3. Material history

Ontstaan

Methode


DISCIPLINE: Waarom?


VIII. HISTORIOGRAFIE

1. What was history?

2. What is history now?

3. Historiografisch debat

Soorten

Noodzaak

4. Infrastructuur

Congressen

Review essay

 

IX. KENNIS

1. Feiten?

2. (Re)constructie?

3. Objectief?

4. Wetenschap?

 

X. MAATSCHAPPIJ

1. Historische cultuur

Collectieve herinnering

Erfgoed

Memory industry

2. Maatschappelijke rol?

Geschiedenis als leermeesteres?

Geschiedenis leert niets?

Het verleden als vreemd land

Geschiedenis als methode

Geschiedenis als maatschappelijke resource

3. Publieksgeschiedenis


BESLUIT: WAAROM HISTORISCH ONDERZOEK?

APPENDIX I: MEDIAGESCHIEDENIS IN EEN NOTENDOP

Schrift

(Boek)drukkunst

Audiovisuele media

Digitale media

 

APPENDIX II: BEKNOPTE GESCHIEDENIS VAN DE WEST-EUROPESE GESCHIEDSCHRIJVING

Klassieke oudheid

Joods-christelijke traditie

Middeleeuwen

Humanisme en hervorming

Wetenschappelijke revolutie en verlichting

Na de rankeaanse revolutie

 

GLOSSARIUM

Algemeen

(Hulp)wetenschappen

Bronnen

 

BEREDENEERDE BIBLIOGRAFIE

PERSONENREGISTER

WOORD VAN DANK

Format: Textbook - paperback

Size: 230 × 170 mm

384 pages

ISBN: 9789462702806

Publication: September 01, 2021

Languages: Dutch; Flemish

Stock item number: 143319

Violet Soen is als historica verbonden aan de Onderzoeksgroep Nieuwe Tijd, KU Leuven. Ze doet onderzoek naar religie in de grensgebieden van de Spaans-Habsburgse wereld, en bestudeert de wisselwerking tussen godsdienstoorlogen en -vredes in de zestiende en zeventiende eeuw.
Dit grondig handboek is geschreven voor en opgedragen aan eerstejaarsstudenten geschiedenis. Het wil hen niet alleen vormen als historici, maar hen ook helpen nadenken over hun toekomstige rol als historici en als academisch gevormde burgers in de maatschappij. Schitterend! Warm aanbevolen.
Michel Dutrieue, Stretto, December 2021



 
"Dit is een boek met veel aandacht voor theorie en terminologie, maar dan in de jas van een toegankelijk en bruikbaar handboek gestoken. [...] een inleiding die studenten kan enthousiasmeren voor historisch onderzoek en voor kritische reflectie op wat historici nu eigenlijk in het academisch bedrijf en de samenleving doen."
Jacco Pekelder, BMGN - Low Countries Historical Review | Volume 133 (2018) | review 22. DOI: http://doi.org/10.18352/bmgn-lchr.10514
______________

  BMGN - Low Countries Historical Review
'Geschiedenis, wat kan je ermee? Op het eerste gezicht heeft dit boek inderdaad veel weg van een klassieke cursus historische kritiek. Toch heeft het een breder lezerspotentieel dan enkel eerstejaarsstudenten en verdient het om verschillende redenen een plaats in voorliggend (vak)tijdschrift voor erfgoed. In de eerste plaats staat Soen uitgebreid stil bij nieuwe inzichten en tendensen binnen de geschiedschrijving. Erfgoedwerkers die geregeld historisch opzoekwerk verrichten, krijgen met dit boek een toegankelijk overzicht van recente debatten en hete hangijzers binnen de geschiedschrijving. Ten tweede focust Soen op de relatie tussen erfgoed en geschiedschrijving. Ze werpt daarmee een oud discussiepunt op tussen beide disciplines. Ten slotte triggert de titel van het boek, omdat je die ook letterlijk kunt nemen en in vraag stellen: in welke mate is geschiedenis daadwerkelijk een werk-woord?'
Gregory Vercauteren, faro | tijdschrift over cultureel erfgoed, 10(2017)2  
______________

  faro

Kortom, dit boek biedt een goed opgebouwd theoretisch overzicht van de werkzaamheden en de rol van de historici. Violet Soen heeft een erg rijk en zeer veelzijdig boek geschreven. De lezer krijgt een goed overzicht van de geschiedenis van de historiografie, een typologie van de soorten geschiedenis, een overzicht van de mediageschiedenis. Ook gaat er aandacht naar oral history, visual history en material history. Een glossarium en een beredeneerde bibliografie ronden af.
Sam Van Clemen, Vereniging Historici Lovanienses, oktober 2016

______________


 
TAGS: History, Textbook - paperback
Back to category-Education